1977’de kaybolan Ay taşının garip kıssası ortaya çıktı

NASA astronotlarının Apollo Ay inişleri sırasında topladıkları Ay taşı örneklerinin çalınma ya da kaybolmai değişik bir alışkanlığı var. İrlanda’da yeni yayınlanan bir dizi evrakta, yıllar önce kaybolan bahtsız bir ay kayasının öyküsü yeni detaylarla ortaya çıktı.

Dublin Ulusal Arşivleri’ndeki evraklar, ABD’nin İrlanda’ya diplomatik bir armağan olarak verdiği ay taşlarından birinin 1977’de Dunsink Gözlemevi’nde çıkan bir yangında ortadan kaybolduğunu açıklıyor. İrlanda’nın Apollo 11 standının mukadderatı onlarca yıldır aslında biliniyordu, lakin PA Haber Ajansı’nın gördüğü yeni yayınlanan raporlar kıssanın yeni detaylarını ortaya koyuyor.

1969 yılında Apollo 11 vazifesiyle elde edilen ay örneği, 1970 yılında ABD Büyükelçisi John DJ Moore tarafından İrlanda Cumhurbaşkanı Éamon de Valera‘ya verildi. Yeni evraklar, İrlandalı yetkililerin yapıtla ne yapacaklarını bilemediklerini, bu nedenle yapıtın üç yıl boyunca tozlu bir bodrumda kaldığını gösteriyor.

ABD’nin Apollo 17 ile gerçekleştirdiği son başarılı Ay inişinin akabinde 1973 yılında İrlanda’ya ikinci bir ay taşı bağışlama kararı üzerine İrlanda hükümeti, bu ilk kayayı sergilemek için adım attı. PA’nın haberinde dokümanda, “ABD Hükümeti tarafından ikinci bir ikram yapılacağı öğrenildiğinde, ilk Ay taşının Dunsink’e verilmesine karar verildi ve ilk modülün halihazırda sergilenmemesi durumunda bir miktar utanç yaşanacağı düşünüldü” denildi.

İkinci örnek bugün bile inançlı ellerde…fakat bu ilk kaya, 1977 yılında İrlanda astronomik gözlemevinde kazara çıkan bir yangında kayboldu.

Tam 517 kayıp…

Ayrıca, NASA’nın 2011’de yaptığı bir kontrol, 1970 ile Haziran 2010 arasında en az 517 “astromalzeme örneğinin” kaybolduğunu ya da çalındığını, bunların arasında yüzlerce ay örneğinin de bulunduğunu tespit etti. Raporda şu sonuca varıldı: “NASA, ay taşları ve diğer astromalzemeler için verdiği ödünçler üzerinde kâfi denetime sahip değil, bu da bu eşsiz kaynakların kaybolma riskini artırıyor.”