Bir denizde, ırmakta ya da gölde gördüğümüz balıklar, genelde tek başına takılmak yerine sürü hâlinde dolaşırlar. Bu davranışı şuurlu mi yapıyorlar, yoksa yalnızca “sürü psikolojisi” mi?
Hafızalarını küçümsediğimiz, varlıklarından her zamanhaberdar olmadığımız bu küçük canlılar, aslında birçok nedenden ötürü bu kolonileşmeyi gerçekleştiriyorlar.
Peki nedir onları sürü hâlinde gezmeye iten sebepler?
Sürü hâlinde yaşayan balıklar, avlanmaya karşı daha titiz olurlar.
Bir balıkla yüzlerce balığın yan yana olması, asla benzer şeyler değil. Biz insanlardan da biliyoruz ki, bir elin nesi var, iki elin sesi var. Bundan Ötürü balıklar, kendilerine yaklaşan avlarını, sürü hâlindeyken daha kolay tespit edip süratli davranabiliyorlar.
Sürüdeki balıkların senkronize hareket etmelerinden kaynaklanan ses ve basınç dalgaları, avcılarda bir yanılsamaya yol açabiliyor. Üstelik tek bir balığa odaklanmak, sürüye odaklanmaktan daha kolaydır.
Bu durum, sadece hayatta kalma sıkıntısı değil.
Unutkan olmaları, balıkların da bir psikolojiye sahip olmadıkları manasına gelmiyor. Sonuçta onlar da bir canlı ve bu durumun ruhsal tesirleri de oluyor. İşte tam da bu sebeple, 2016’da bir araştırma gerçekleştirildi. Sonucu ise şaşırtıcıydı, zira bir sürüde yaşayan balıkların, tek başına yaşayan balıklardan daha az gerilimli oldukları tespit edilmişti.
Böylece bu balıklar, muhafaza ettikleri enerjiyi, gelişmek ve üremek için harcıyor. Enerji demişken, toplu hareketlerinin altında enerji tasarrufunun yattığını da söylemeden geçemeyiz. Kuşlar, nasıl V şeklinde uçarken güçlerini en az şekilde harcıyorlarsa, balıklarda da durum mevcut.
Öndeki balığın akıntısından faydalanarak daha az enerji harcayan balıklar, daha güçlü hâle geliyor.
Avantajları kadar dezavantajları olan bu durum, balıklar için çiftleşme, beslenme rekabeti de doğurabiliyor.
Sürü davranışı, balıkların ömür biçimlerine ve ekosistemdeki rollerine göre değişkenlik gösteriyor. Mesela büyük balık türleri, sürüler hâlinde göç ederken avlanma güvenliğini müdafaaya çalışıyorlar. Tatlı su balıkları da göletlerde sürü hâlinde hareket ederek avlanmalara karşı önlemli davranabiliyor.
Toplu bir hayat süren bu balıkların korunması, balık popülasyonu açısından kritik bir kıymete sahip. Suların paklığı, kontrollü avcılık, balıkçılık kotası ve muhafaza alanları aynıi formüller, balıkların ekosistemlerinde sıhhatle varlıklarını sürdürmelerini sağlayabilir.