Beynimiz, neden 10 bit gibi düşük bir süratte çalışıyor?

Yapay zeka araştırmacıları, insan fikrinin suratının saniyede sadece 10 bit olduğunu tahmin ediyorlar. Lakin bu bilgi suratı o kadar yavaş ki, beyin – bilgisayar arayüzleri ve yapay zeka çalışmalarında bir mahzur oluşturuyor.

Salı günü Neuron mecmuasında yayınlanan “Varoluşun Dayanılmaz Yavaşlığı: Neden 10 bit/s’de yaşıyoruz?” başlıklı bir makalede, Caltech mezunu araştırmacı Jieyu Zheng ve biyolojik bilimler profesörü Markus Meister, insan beyninin bilişsel bilmecesini sorguladı.

Araştırmacılar, “iç beyin kanıyı saniyede yaklaşık 10 bit suratında işlerken, duyusal bilgileri işleyen dış beyin neden 100 milyon kat daha süratli ve saniyede yaklaşık 10 ^9 bit suratında çalışıyor?” sorusunu soruyorlar. Yazarlar, “Bu sayılar arasındaki çarpıcı zıtlık açıklanamıyor ve beyin işlevlerinin temel istikametlerine değiniyor: Varoluş suratımıza bu sürat sonunu hangi sinirsel alt yapı koyuyor? Beyin 10 bit/s işlemek için neden milyarlarca nörona ihtiyaç duyuyor? Neden anda sırf bir şey düşünebiliyoruz?” diye sorularına devam ediyorlar.

Bu çıkarımı çabucak test edip, benzer anda birden çok mevzuyu düşünmeye çalışabilirsiniz ve muhtemelen başaramayacaksınız. Öte yandan bilgisayarlar aynı anda çok sayıda yazılımı çalıştırabilme yeteneğine sahipler ama çok daha karmaşık bir yapı olan insan beyni bunu beceremiyor.

Araştırmacılar, bir kişinin 100 yıl boyunca, günde 24 saat, saniyede 10 bit bilgi emdiğini varsaydığında ortaya yalnızca 5 GB’lık bir bilgi deposunun çıktığını hatırlatıyorlar. Münasebetiyle, birkaç bin liraya satın alacağınız giriş düzeyi bir telefonun ucuz kamerasıyla çekilen birkaç video bile bir insanın 100 yıl boyunca biriktirebildiği bilgiden daha fazla yer kaplıyor.

Göze kamera taksak, körlük tedavi edilebilir mi?

Bu yavaş ve düşük kapasite, insanın bilgisayarlarla entegre olmasını ve birtakım hastalıkların tedavisini de engelliyor. Örneğin, gözün içine yerleştirilen elektrot dizileri kullanılarak ganglion hücrelerinin bir video kameradan gelen sinyallerle uyarılması yoluyla görme yeteneğinin geri kazandırılması için yapılan çalışmalar, saniyede gigabit mertebesinde bilgi suratları istiyor fakat insan beyni bu suratı karşılamadığı için körlük tedavi edilemiyor.

Öte yandan bu yavaş suratına karşın insan beyni hala tam manasıyla keşfedilemeyen büyük bir sır olarak kalmaya devam ediyor.