60 yaş ve üstü bireylerin, büyük oranda uykuya dalmakta zorluk çektiğini görürüz. Siz günün yorgunluğu ile yatağın yolunu tuturken, onlar çoktan yatağa geçmişlerdir lakin hâlâ uyumamışlardır.
Peki bunun sebebi ne? Yaşlı insanlar neden uykuya kolay dalamıyor? Aslında çoğu hayat vazifesini geride bıraktıkları için daha çok ve daha kolay uyumaları gerekmez mi?
Uyku ile yaş arasında nasıl bir bağlantı var?
Yaşlandıkça uykuya dalma mühleti ve uykuda geçirilen zaman değişime uğruyor ve aslında bu çok olağan.
Yaşlandıkça uykuda ortaya çıkan değişimlerin çoğu biyolojik. Örneğin bebekler, gece boyunca sık sık uyanıyor ve gün içinde gündüz uykusuna ihtiyaç duyuyorlar. Genç yaşlarda ise geceleri makul bir saatte yatmak ve sabahları uyanmak çok zorlayıcı oluyor.
Yani uyku nizamı aslında hayatın belli evrelerinde değişime uğruyor. Uyku nizamı nasıl ki bebeklik, çocukluk ve gençlik yıllarında daima olarak farklılaşıyorsa yaşlılıkta da bu durum ortaya çıkıyor.
Öyle ki kapsamlı bir araştırmaya göre 20 yaşından 60 yaşına kadar her 10 yılda bir, toplam uyku müddetinden yaklaşık 10-20 dakika kaybediliyor. Yani yaş ilerledikçe, uyku müddeti azalıyor.
Esasen 60 yaşında bir insan ile 35-40 yaşlarında bir insanın ölçüde uykuya ihtiyacı var.
fakat 60 yaş ve üzeri şahıslar, çoğunlukla ihtiyaç duydukları uykuyu almakta zorluk çekiyorlar. Zira uyku sırasında, daha hafif olan uyku evrelerinde çok daha fazla zaman geçiriyorlar. Yani derin uykuya bir türlü geçemiyorlar ya da uzun dakikalar/saatler sonra geçiyorlar.
Ayrıca yaş aldıkça ortaya çıkan uyku değişimlerinin çoğu, bedende meydana gelen değişikliklere atfedilse de birtakım vakitler yaşam şekli değişiklikleri de buna neden oluyor. Zira 60 yaş ve üzeri emekli şahıslar, gün içinde şekerleme yapmaya çok daha fazla vakit ayırabiliyor.
Yine onlar, gün içinde ekseriyetle 30 yaşındaki biri kadar etkin değiller. Bu nedenle bedenleri ve beyinleri çok yorulmuyor. Bu da elbette gece uykusunu etkiliyor. Tüm bu kaidelerde gece uykusuna dalmak çok daha zorlaşıyor.
Özetle yıllar geçtikçe, uykuda birçok değişiklik meydana geliyor.
Uyku, yaşlandıkça daha modüllü hâle geliyor ve bu sebeple gece uyanmaları çok daha sık görülüyor. Derin uyku ve REM uykusu azalıyor, hafif uykuda ise artış meydana geliyor. Yani uyku evreleri değişiyor.
Yaş almak, sirkadiyen ritmi de değiştiriyor. Bu da yaşlı bireylerin beklenmedik anlarda uykuya dalmasına ve sabahları da çok daha erken uyanmasına neden oluyor.