İnsanlık, 10 yıl içinde Ay’da bir “köy” kurabilir

NASA yöneticisi Sean Duffy, Sidney’de düzenlenen Uluslararası Havacılık Kongresi (IAC) 2025’te, ABD’nin uzay stratejisinin başarılı olması halinde önümüzdeki 10 yıl içinde Ay’da bir “köy” inşa edilip işletileceğini açıkladı.

Duffy, ABD, Çin, Japonya, Hindistan, Avrupa ve Kanada uzay ajanslarının yöneticilerinin katıldığı oturumda konuştu. Katılımcılar arasında uzun süredir uzay çalışmalarında yer alan Rusya’nın olmaması dikkat çekti.

Duffy, ABD’nin uzaya barışçıl amaçlarla geldiğini vurgulayarak, “Biz başkalarının topraklarını ele geçirmek için hareket etmiyoruz” dedi.

Ay’da sürdürülebilir insan yaşamı

Duffy, NASA’nın on yıl içinde ulaşmayı hedeflediği başarıyı şöyle özetledi: “Ay’da sürekli insan yaşamı olacak. Sadece bir üs değil, bir köy olacak.” Bu köy, nükleer enerji ile çalışacak; çünkü NASA yakın zamanda Ay’da nükleer reaktör kurulumu için ticari iş birliği çağrısı yaptı.

Duffy ayrıca, on yıl içinde Mars görevlerinde de büyük ilerlemeler kaydedileceğini ve insanın Mars’a ayak basmasına çok yakın olunacağını belirtti.

Bu yılın IAC teması “Sürdürülebilir Uzay: Dirençli Dünya”. Duffy’ye göre NASA’nın bu temadaki yorumu, uzayda insan yaşamını sürdürebilmek. NASA, ABD hükümetindeki tek keşif odaklı kurum olarak bu konuyu üstleniyor. Diğer ajanslar ise dünyadaki istikrar ve direnç konularına odaklanıyor.

Diğer ajansların perspektifleri

ESA (Avrupa Uzay Ajansı) Genel Müdürü Josef Ashbacher, sürdürülebilirliği farklı yorumlayarak, ESA’nın Dünya gözlem uydularından elde edilen verileri herkese açık şekilde paylaştığını vurguladı: “ESA olarak gezegenin iyileşmesi için çalışıyor olmaktan memnunum.”

ISRO (Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu) Başkanı V Narayanan, ajanslarının önceliğinin uzayda gıda ve su kaynaklarını güvence altına almak olduğunu belirtti.

Kanada Uzay Ajansı Başkanı Lisa Campbell ise, ülkesinin ilk gözlem uydusunu yörüngeye gönderirken özel şirketlere veri kullanım ücreti ödediğini hatırlattı ve ardından uzaydan biyolojik çeşitlilik çalışmaları için 5 milyon Kanada Doları bütçe ayırdıklarını açıkladı.

JAXA (Japonya Uzay Ajansı) Başkanı Dr. Hiroshi Yamakawa, Japonya’nın üçüncü sera gazı gözlem uydusunu yakın zamanda fırlattığını belirtti.

Çin’in sürdürülebilir uzay çabaları

Çin Ulusal Uzay Ajansı (CNSA) Başkan Yardımcısı Zhigang Bian, ülkelerinin 500 Dünya gözlem uydusu fırlattığını açıkladı. Ayrıca, BRICS üyesi ülkelerle paylaşılan uydu konstelasyonlarına katıldıklarını duyurdu.

Zhigang, uzayda sürdürülebilirliği sağlamak için yörüngedeki çöplerin izlenmesi, uzay trafiğinin yönetimi ve risk uyarı sistemleri üzerinde çalıştıklarını söyledi. “Çin, uzay çöplerinin aktif olarak temizlenmesi üzerine araştırmalar yürütüyor.”

Uzay çöpü sorunu ve iş birliği

Dr. Yamakawa, Japon Astroscale şirketinin üç yıl içinde bir uyduyu yakalayıp yörüngeden düşürmeye hazır olacağını, ancak bunun tek başına uzay çöpü sorununu çözmeye yetmeyeceğini belirtti: “Bu sorunla başa çıkmak zorundayız; çözmek için yeterli zaman yok.”

Yamakawa, ülkeler arası iş birliğinin uzay keşiflerini daha sürdürülebilir hale getirdiğini vurguladı ve Japonya-Hindistan iş birliğiyle gerçekleştirilecek Ay Kutup Keşif (LUPEX) görevine değindi.

ISRO Başkanı V Narayanan, bu görevin önceki Chandrayaan ay görevlerini aşacağını ve 6.800 kg’lık bir iniş aracı ile 300 kg’lık bir keşif aracını Ay’a göndereceklerini açıkladı (Chandrayaan-3 görevinde sırasıyla 600 kg ve 25 kg idi).