Sosyal Medya, Bankalar, Havalimanları… Hepsi Çöktü! İşte Tarihin En Büyük İnternet Kesintileri

Kimisi teknik arızalar yüzünden, kimisi siber saldırılarla, kimisi de hükûmetlerin şuurlu kararlarıyla yaşandı.

Peki, dünyayı sarsan en büyük internet kesintileri hangileriydi?

1. 2011–Mısır’da internetin fiși çekildi.

2011’de Arap Baharı sırasında Mısır hükûmeti, ülkede artan protestoları bastırmak amacıyla interneti tamamen kapatma kararı aldı.

Telekomünikasyon şirketlerine direkt emir verildi ve ülke çapında internet erişimi birkaç gün boyunca kesildi. Google ve Twitter, “Speak2Tweet” isimli bir hizmet başlatarak Mısırlıların telefon sınırları üzerinden tweet atmasını sağladı. Bu olay aslında hükûmetlerin dijital sansürü ne kadar ileri götürebileceğini de gösterdi.

2. 2016–Dünyanın en büyük DDoS saldırısı (Dyn saldırısı)

21 Ekim 2016’da tarihin en büyük DDoS (dağıtılmış hizmet reddi) hücumlarından biri gerçekleşti. Dyn isimli DNS sağlayıcısına yapılan saldırı; Amazon, Twitter, Spotify, Reddit ve Netflix devlerin saatlerce çevrim dışı kalmasına neden oldu.

Bu taarruzun arkasında Mirai isimli bir botnet vardı ve internet irtibatlı aygıtlar (IoT cihazları) kullanılarak gerçekleştirildi. Kolay görünen bir akıllı buzdolabının bile internet kesintisine yol açabileceğini kim tahmin edebilirdi ki?

3. 2008–Orta Doğu ve Güney Asya’yı vuran kablo felaketi

Ocak 2008’de, Akdeniz’in altından geçen SEA-ME-WE 4 ve FLAG isimli iki deniz altı internet kablosu aynı anda zarar gördü. Kesintinin sebebi tam olarak bilinmese de büyük ihtimalle bir gemi çapası ya da teknik bir arıza nedeniyle meydana geldi. Sonuç?

Mısır, Hindistan, Pakistan ve Orta Doğu ülkeleri günlerce yavaş ya da tamamen kesilmiş internetle mücadele etti. Deniz altı kablolarının dijital dünyamız için ne kadar kritik olduğunu gösteren en büyük olaylardan biriydi.

4. 2019–Facebook, WhatsApp ve Instagram çöktü.

2019 Mart ayında; Facebook, WhatsApp ve Instagram’a dünya çapında erişim yaklaşık 3 saatliğine tamamen kesildi. Milyarlarca insan mesaj gönderemedi, fotoğraf yükleyemedi, hatta birtakım ülkelerde Facebook üzerinden giriş yapılan uygulamalar bile kullanılamaz hâle geldi.

Facebook, bunun bir “sunucu yapılandırma hatası” olduğunu açıkladı fakat birçok kişi, şirketin altyapısındaki zayıflıkların bu kadar büyük çaplı bir kesintiye neden olabileceğini ilk defa fark etti.

5. 2021–Fastly’nin çöküşü ve global medya kararması

Haziran 2021’de Fastly isimli içerik dağıtım ağı (CDN), yanlış yapılandırılmış bir yazılım güncellemesi nedeniyle 1 saatliğine çöktü.

Fastly’nin altyapısını kullanan Amazon, BBC, CNN, The New York Times aynıi birçok büyük medya kuruluşu erişilemez hâle geldi. %95’i 49 dakika içinde çevrim içi hâle gelse de dijital platformlara maliyetinin 150 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.

6. 2020–Google ve YouTube’un büyük çöküşü

Aralık 2020’de Google’ın hizmetlerinde yaşanan büyük bir kusur nedeniyle YouTube, Gmail, Google Docs ve Google Drivei platformlar dünya çapında çöktü.

İnsanlar e-postalarına ulaşamadı, YouTube’daki içeriklere erişemedi ve hatta Google Home benzeri akıllı aygıtlar bile çalışmayı durdurdu.

Kesinti, Google’ın altyapısındaki bir güncelleme yanlışından kaynaklanıyordu ve birkaç saat içinde giderildi. Google, YouTube kesintisi sırasında 1,7 milyon dolar reklam geliri kaybetti.

7. 2024–CrowdStrike güncelleme kusuru ve global kaos

Temmuz 2023’te, siber güvenlik devi CrowdStrike’ın yanılgılı bir güncellemesi global çapta büyük bir kesintiye neden oldu. Windows tabanlı sistemlerde çökme ve yeniden başlatma döngüsüne yol açan kusur, hava yolu şirketlerinden finans kuruluşlarına kadar pek çok sektörü etkiledi.

British Airways, Lufthansa ve American Airlinesi büyük firmalar uçuşlarını iptal etmek zorunda kaldı, bankalar süreksiz olarak hizmet veremedi.

CrowdStrike’ın pay senedi fiyatı yaklaşık %14 düşerken Microsoft da zarar görmeden kalmadı ve global kesintinin akabinde payları %2,4 düştü.

8. 2017–Amazon Web Hizmetleri (AWS) çöküşü

Şubat 2017’de Amazon Web Hizmetleri’nin (AWS) S3 bulut depolama servisi büyük bir kesinti yaşadı. AWS, dünya çapında milyonlarca web sitesine ve uygulamaya altyapı sağlayan en büyük bulut platformlarından biri olduğu için bu kesinti devasa tesirlere yol açtı.

Slack, Trello, Quora, Medium benzeri tanınan hizmetler saatlerce çalışmadı, hatta Amazon’un kendi e-ticaret sitesi bile kimi bölgelerde aksaklık yaşadı. Kesintinin maliyeti ise 150 milyon dolardan fazlaydı.

Gördüğünüz gibi internet kesintileri sırf can sıkıcı bir durum olmakla kalmıyor; ekonomik, siyasi ve sosyal birçok sonuç da doğuruyor.