Tüm yarışlar, neden saat tarafının karşıtında yapılır?

Eğer farklı yarış etkinliklerini takip ettiyseniz, tüm yarışların aynı yönde gerçekleştiğini fark etmiş olabilirsiniz. Koşu yarışları, at yarışları, kapalı alanda bisiklet yarışları ve hatta otomobil yarışları… Hepsi saat istikametinin bilakis doğru ilerler.

Peki, bu yönde yarış geleneğinin arkasında ne yatıyor? Şayet bu sorunun yanıtını merak ediyorsanız, doğru yerdesiniz…

Saat tarafının bilakis müsabaka geleneği, Antik Yunan koşucularına ve Antik Roma’nın atlı otomobil yarışçılarına kadar uzanır. Her ne kadar birtakım bölgelerde ve devirlerde yarışlar farklı taraflarda yapılmış olsa da, saat tarafının aykırısı, tarih boyunca genel kabul görmüş bir standart gibi görünmektedir. Fakat bu alışkanlığın tam olarak ne zaman ve neden başladığı kesin olarak bilinmemektedir.

Bir efsaneye göre, Roma’nın ünlü Circus Maximus stadyumunda MÖ 6. yüzyılda yapılan atlı otomobil yarışları başlangıçta saat yönünde gerçekleşiyordu. bir gün bir yarışçı ezkaza İmparator Nero’ya çarptı. Bunun sonucunda yarışçı idam edildi ve sonraki gün itibarıyla yarışlar saat tarafının bilakis yapılmaya başlandı. Bu keyfi kararın zamanla bir geleneğe dönüştüğü öne sürülmektedir. Lakin bu öykünün gerçekliği kanıtlanamamıştır ve sırf bir efsane olarak kalmaktadır.

Coriolis tesiri ve bilimsel yaklaşımlar

Bir öbür iddia ise, saat istikametinin bilakis yarışların Dünya’nın dönüşüne bağlı olan Coriolis etkisi ile açıklanabileceğini öne sürer. Bu teoriye göre, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi, sportmenlerin saat tarafının aksisi yönünde hareket ederken küçük bir avantaj elde etmelerini sağlar. Güney Yarımküre’de bu tesirin karşıt yönde olması gerekse de, yarışlarda standartlaşan gelenekler nedeniyle taraf değiştirilmediği iddia edilir. Hatta kimileri, Güney Yarımküre’de yapılan yarışlarda Dünya rekorlarının daha az kırıldığını iddia eder. Lakin bu teoriyi destekleyen somut deliller epey sonludur ve bilim insanları bu tesirin yarış müddetlerine önemli bir tesiri olmadığını belirtir.

İnsan fizyolojisinin rolü

Saat tarafının aksine müsabakanın bir öteki açıklaması da insan fizyolojisine dayanır. Çoğu insanın baskın tarafı olan sağ bacak, dönüşler sırasında avantaj sağlar. Sağ tarafını daha tesirli kullanan bireyler için bu istikamet, sürat ve istikrar açısından daha uygun olabilir. Bu, yarışlarda saat tarafının karşıtının doğal bir tercih haline gelmiş olabileceğini düşündürür.

Saat tarafının aksine yarışların tam olarak ne zaman ortaya çıktığını kesin olarak bilmesek de, bu standart tarafın günümüzde büyük bir avantaj sunduğu bir gerçektir. Yarışların tarafının standartlaşması, ekipmanların ve kuralların da daha kolay standartlaşmasını sağlar. Bu durum, atletlerin idmanlarını ve ekipmanlarını daha iyi optimize etmelerine imkan tanır.