Koca bir hayata ne kadar çok anı sığdırıyoruz o denli değil mi? Lakin kimilerini birkaç gün içinde unuturken kimilerini ise yıllar geçse bile hatırlıyoruz. Pekala göz bebekleriniz ve anılarınız arasında bir alaka olduğunu söylesek?
Daha açık bir tabirle uyku esnasında göz bebeklerinizin sahip olduğu büyüklük, yeni ve eski anılar arasında bir irtibat kurmanıza imkan sağlıyor.
Peki bu nasıl mümkün olabilir?
Yeni bir araştırmaya göre uyku esnasında küçülen göz bebeklerinin, beynin yeni anıları tekrar oynattığının bir göstergesi olduğu anlaşıldı.
Aynı şekilde genişleyen göz bebekleri de eski anıların yeniden yaşandığına işaret ediyor olabilir. Yani göz bebeği büyüklüğü, beynin uzun vadeli ve güçlü anıları ne zaman ne nasıl oluşturduğunu anlamada anahtar bir rol oynuyor.
Araştırmacılar ise bu tespiti, ABD’deki Cornell Üniversitesi’nde farelerin beyinlerine elektrotlar takarak ve bu canlıları göz izleme kameralarıyla inceleyerek gerçekleştirdi.
Farelerin uykularının bir alt evresinde göz bebekleri küçüldüğünde, yeni anılar tekrarlanıyor ve pekiştiriliyordu. Tam karşıtı göz bebeği genişlediğinde ise beyin eski anıları tekrarlıyordu.
Araştırmacılar, bu çalışmaya dahil ettikleri farelere bir labirentte su ya da kurabiye mükafatları toplamak gibi çeşitli sorumluluklar sundu.
Bu canlıların, beyin elektrotlarındaki ve göz bebeklerindeki değişikliklerin takip edilmesi için de gözlerinin önüne küçük kameralar takıldı. Bir fare yeni bir görevi öğrenip uykuya daldığında, bu elektrotlar beyin aktivitesini, kamera da göz bebeklerindeki değişimi kaydetti.
Ayrıca bilim insanları hafıza sağlamlaştırmanın, gözlerin süratli hareket etmediği REM dışı uyku sırasında gerçekleştiğini buldu. Bu anlar ise insanlar tarafından tespit edilemeyen, 100 milisaniye gibi çok kısa zaman dilimleri içinde oluyordu.
Devamında farelerin uykuları farklı anlarda kesildi ve sonrasında öğrendikleri misyonları, ne kadar iyi hatırladıkları test edildi.
Bir fare REM dışı uykunun bir alt basamağına girdiğinde göz bebekleri küçülüyor ve beyin, yakın vakitte öğrenilen misyonları ya da yeni anıları tekrarlıyordu. Göz bebekleri genişlediğinde ise eski anılar yeniden oynatılıp entegre ediliyordu.
Bu bulgular ise beyinde yeni öğrenmeyi, eski bilgiden ayıran ve çok kısa bir zaman diliminde çalışan dahili bir mekanizmaya işaret ediyor. Araştırmacılar da bu çalışmanın, insanlar için daha iyi hafıza geliştirme tekniklerine önayak olacağını düşünüyor.
İlginizi çekebilir: