Beyin, uzuv kaybında vücut haritasını güncellemiyor mu?

Yapılan yeni bir araştırma, beyindeki “beden haritasının” uzuv kaybı gibi durumlara rağmen sabit kaldığını ortaya koyuyor. Bu bulgu, son 50 yılda kabul edilen nörobilim varsayımlarını altüst ediyor ve kısmen amputeler tarafından yaşanan “hayalet uzuv” (phantom limb) hissini açıklamaya yardımcı olabilir.

Araştırmacılar, Cambridge Üniversitesi ve University of Pittsburgh ortak çalışmasıyla, yakın zamanda bir kol amputasyonu geçirecek bireylerin beyin aktivitelerini ameliyattan önce ve sonrasında fMRI ile izledi. Deney, parmak hareketleri ile dudak hareketlerini kayıt altına aldı; aynı zamanda 5 yıl sonrasına kadar takip yapıldı.

Sonuçlar şaşırtıcıydı: Amputasyon sonrasında bile somatosensoriyel kortekste (beden haritasının yer aldığı bölge) el ve dudak temsilleri değişmeyerek aynı kalmıştı. Geleneksel teorinin aksine, haritada büyük çaplı yeniden yapılanma gerçekleşmedi.

Beyin hala uzva sinyal gönderiyor

Benzer sonuçlar başka çalışmalarda da gözlemlendi. Oxford Üniversitesi ve diğer gruplar, amputasyonun üzerinden onlarca yıl geçmiş bireylerde bile beynin vücut haritasının korunduğunu ve bireyin “hayalet uzuvlarını” kontrol etmeye çalıştığını buldu.

Bilim insanları şimdi bu bilgi üzerine yeni çalışmalar yaparak, insanların daha etkili kullanabilecekleri yapay uzuvlar geliştirmeyi mümkün kılabilirler. Çünkü beyin uzvun orada olduğunu düşünerek emir iletmeye devam ediyor. Şimdi bu emirleri algılayıp doğru şekilde hareket edebilen yapay/mekanik uzuvlar geliştirmek gerekiyor.