Otomobillerimizin en çok önemli güvenlik bileşenlerinden biri de fren sistemleri oluyor. Hayati kesim, bilhassa fren balataları zamanla yıpranıyor ve performansını kaybediyor. Pekala işlerin tehlikeye girmemesi için fren balatasının ömrünün bittiğini nasıl anlayacağız?
Hem güvenliğiniz hem de araç sağlığınız için dikkat etmeniz kimi ayrıntılar var.
Bir de ikaz vermese bile düzenli olarak fren balatası kontrolü problemi var. Kaç kilometrede bir balatalara baktırmak gerekiyor?
1. Fren pedalında hissedilen sertlik ya da gevşeklik
Fren balatalarınız bitiyorsa pedalda da değişimler hissedersiniz. Fren pedalına bastığınızda alışılmıştan daha sert ya da gevşek hissediyorsanız bir sorun var demek.
Sert bir pedalda balatalar gereğince fren disklerine temas etmiyor olabilir. Gevşek bir pedal ise balataların artık fonksiyonunu kaybettiğini gösterebiliyor.
2. Fren yaparken duyulan garip sesler
Konu fren balatası olunca herkes biliyor ki önce bir ses gelir zira en yaygın işaretlerden biri fren yaparken duyulan garip sesler oluyor. Fren pedalına bastığınızda bir cıyaklama duyuyorsanız balatalarınızın aşınmış olma ihtimali çok yüksek.
Balatalarınız ömrünün son demini yaşarken bu sesi çıkarıyor lakin tamamen biterse daha gürültülü bir ses duyabilirsiniz. Bu durumda artık balatalar değil diskler hasar görmeye başlıyor ki bu çok daha maliyetli bir sorun demek.
3. Azalan fren performansı
Fren yaptığınızda otomobiliniz eskisi kadar çabuk durmuyorsa yahut fren uzaklığınız bariz şekilde uzuyorsa balataların yetersiz olduğunun sinyali veriliyor. Burası da çok önemli bir ayrıntı zira yalnızca sizin değil, trafikteki diğer şoförlerin de güvenliğini tehlikeye atarsınız.
4. Direksiyonda titreşim ya da sarsıntı
Fren yaparken direksiyon simidinde bir titreşim yahut sarsıntı hissediyorsanız bu da fren balatalarının bitmiş olabileceğini gösterebilir.
Bunun nedeni de balataların fren disklerinde eşit baskı uygulamaması kaynaklı titreşimlerin ortaya çıkması. Bu durum rahatsızlık vermekle kalmayacağı önemli probleme da işaret ediyor.
5. Fren lambasının yanması
Modern bir aracınız varsa muhtemelen gösterge panelinde fren sistemiyle alakalı uyarı lambası da var. Şayet fren yaptığınızda lamba yanıyorsa ya balatalarınız aşınmıştır yahut fren sisteminde diğer bir sorun vardır.
6. Aracın sağa ya da sola çekmesi
Eğer fren yaparken aracınızın sağa ya da sola çektiğini fark ederseniz de fren balatalarının bittiğini düşünebilirsiniz. Bu da ekseriyetle balataların eşit şekilde aşınmadığının göstergesi. Bir taraftaki balatalar daha fazla yıprandığında frenleme sırasında araç istikrarı bozuluyor ve çekme sorunu yaşanıyor.
7. Fren sistemi kokusunun gelmesi
Bir yanık kokusu duyuyor musunuz? Bilhassa uzun müddetli ya da ani frenleme sırasında bu koku daha ağır hissediliyor. Yanık kokusu, balataların fonksiyonunu tamamen kaybetmek üzere olduğunu ve acil müdahale gerektiğini belirtiyor.
8. Yakıt tüketiminin artması
Birçok kişi bu ayrıntısı gözden kaçırıyor. Fren balatalarınız aşındığınızda aracınızın verimliliği de etkileneceğinden yakıt tüketimi artabiliyor. Bunun sebebi de yıpranmış balataların fren sistemine daha fazla yük bindirmesi ve motorun daha fazla çalışmasını gerektirmesinden kaynaklanıyor.
Kaç kilometrede bir değiştirmelisiniz, ne zaman servise gitmelisiniz?
Yukarıda saydığımız belirtilerden bir yahut birkaçını fark ettiyseniz vakit kaybetmeden yetkili bir servise gitmelisiniz. Fren balatalarınızı düzenli denetim ettirerek hem güvenliğinizi sağlayabilirsiniz hem de daha büyük masrafların önüne geçersiniz.
Bir de balata değişim müddeti var. Agresif bir sürücüyseniz 20 bin ila 30 bin km arasında balatalarınızı değiştirmeniz gerekebilir. Daha sakin bir sürüş biçimine sahipseniz de 50 bin ila 70 bin km arasında değişim yapabilirsiniz.
Sürekli dur-kalk yapılan il içi sürüşlerinde fren balatalarının daha da süratli aşındığını da bilerek aslında fren balatalarını yıllık denetim ettirebilir, 2-3 yılda bir değiştirebilirsiniz. Uzun seyahatlerin insanıysanız da bu süre 4-5 yıla çıkabilir.
Fren balataların değişimini etkileyen diğer faktörler
Sürüş biçiminizin yanı sıra aracınız da bu mevzuda çok önemli bir ayrıntı. Şayet ağır yükler taşıyorsanız fren sisteminiz daha fazla zorlanır ve bu da balataların süratli aşınması demek.
Bunu yanı sıra fren balatalarının kalitesi ve tipi de işleri değiştiriyor. Kaliteli, seramik yahut metalik balataların ömrü daha uzun olabiliyor. Aracınızın kullanım kılavuzunda balata tipinizi ve önerilen değişim mühletini görebilirsiniz.
Gördüğünüz gibi fren balatalarının bittiğini anlamak o kadar da zor değil. Yalnızca arabanıza biraz kulak vermeniz yeterli. Belirtileri görmezden gelmeyin ki hem sizin hem de oburlarının hayatı tehlikeye girmesin.
Arabanızla alakalı bilmeniz gereken diğer ayrıntılar: