Lisan manasında en çeşitli olan ülke sizce hangisi? Hayır hayır, en çok lisanın konuşulduğu ülke ABD değil. Bahse giriyoruz ki yanıt hiç tahmin etmediğiniz bir yerden gelecek!
Hem buranın neresi olduğu bir soru işareti hem de aktif olarak 840 lisanın nasıl konuşulabildiği. Bu doğru düzgün hiç kimsenin hiç kimse ile anlaşamadığı manasına geliyor!
Peki gerçekten o denli mi?
Papua Yeni Gine, bugün yaklaşık 840 lisanın konuşulduğu bir ülke.
Daha da farklı olanı ise bu dilsel zenginliğin sırf 10 milyonluk bir nüfusta var olması. Aslında Papua Yeni Gine’nin resmî olarak 3 lisanı var. Bunlar İngilizce, Hiri Motu ve Tok Pisin.
Bu 3 lisandan en çok tercih edileni, sömürge geçmişi sebebiyle İngilizce. Tok Pisin (kuş dili) ise Britanya İmparatorluğu altında geliştirilen ve İngilizce ile kontaklı olan bir Creole lisanı. Tok Pisin’in söz dağarcığı ve yapıları, yerli ve yabancı farklı lisanların karışımından oluşuyor.
Hiri Motu da aslında Papua Yeni Gine’in başşehri, Port Moresby’nin etraflarında konuşulan bir Avustronezya lisanı. İngilizce ile büyüklikler göstermiyor, Tok Pisin’e kimi açılardan benziyor vezamanda kolaylaştırılmış lisan bilgisi ve söz dağarcığına sahip.
Öte yandan Papua Yeni Gine’nin 3 resmi lisanının yanı sıra yüzlerce yerel lisanı daha var.
Aslında bunun en temel sebebi, dünyadaki çoğu yere kıyasla bu ülkenin yoğun bir kültürel çeşitliliğe sahip olması. Papua Yeni Gine, yüzlerce adadan oluşuyor. Bölgede dağların, ağır ormanların ve engebeli yerlerin varlığı, göçün önüne geçerek yerli kümelerin o bölgede kalıcı olmasına teşvik ediyor.
Ancak ülkedeki gruplar, uzun yıllar geçmesine karşın bir türlü kaynaşmıyor ve herkes kendi lisanını konuşmaya devam ediyor. Hâl bu türlü olunca da ortaya 800’ü aşkın lisan çıkıyor. Bu kültürel çeşitlilik bir bakıma olumlu olsa da bir bakıma da büyük zorlukları beraberinde getiriyor.
Özetle Papua Yeni Gine’de bu kadar çok lisanın konuşulmasının nedeni o bölgedeki kültürel çeşitlilik ve çeşitliliğe katkı sağlayan bu bireylerin kendi lisanlarında vazgeçmek istememesi.