Herhangi bir insan hayatını kaybettiğinde, geride şahsî eşyaları kalır. Pekala ya yaşadıkları şeyler yani anılar? Onlara ne olur? Onlar da vücut ile birlikte yavaş yavaş yok mu olur?
Bilim insanları bu hususun üzerine giderek, bir insan öldüğünde anıları da onunla birlikte ölür mü? Bu anıları geri çağırmak ne kadar mümkün ? sorularına karşılık aradı.
Peki ulaşılan sonuç ne taraftaydı?
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden nörobilimci Don Arnold’a göre, anıların kimi kısımlarını geri getirmek mümkün.
Ancak bu teknik olarak hayli zorlayıcı bir süreç. Yeniden de günümüz teknolojisi ile anılar, şu şekilde çağrılabiliyor: İlk olarak beyinde, makul bir anıyı kodlayan beyin hücreleri ya da nöronlar kümesi tanımlanıyor.
fakat bunların birbirlerine nasıl bağlı olduğunu anlamak önemli. Devamında nöronlar, beynin çalışma formunu taklit eden ve bir makine öğrenme algoritması olan hudut ağlarını oluşturmak için aktif hâle geliyor.
Yani anılar, nöron grupları tarafından kodlanıyor ve geri geliyor.
Kısa ve uzun vadeli anılar hipokampüste oluşuyorken hisler ve diğer duyusal detaylar, beynin diğer kısımlarında, belleğin farklı taraflarını depoluyor. Ayrıyeten tek bir anı ile alakalı olan nöron grupları, beyinde “engram” ismi verilen fizikî bir iz bırakıyor.
Örneğin fare beyinlerini inceleyen hudut bilimciler, hipokampüslerde engramlar tespit ettiler. Yani dehşete sebep olan bir anı, muhakkak beyin hücreleriyle bağlantılıydı.
Yine belli bir engram içindeki nöronlar, elektrokimyasal sinyallerin seyahat ettiği nöronlar arasındaki boşluklar yani sinapslar sayesinde birbirine bağlanıyor.
Yani bir anı tetiklendiğinde, beynin farklı bölgelerinde depolanabilen bu gruplar arasında, sinaps zinciri başlıyor. Başlangıçta, esas olay sırasında etkin olan nöronlar, bir engram oluşturuyor. fakat bu anılar zamanla beyinde pekiştirildikçe farklı yerlere hareket ediyor.
Öte yandan insan hafızaları oldukça karmaşık. Bilhassa de pozisyonlara, alakalara ya da maharetlere bağlı olabilen uzun vadeli hafızaların anlaşılması daha da güç. Zira hafızanın farklı kısımları, beynin her yerine dağılmış durumda.
Özetle ölen bir insanın beyninden anıları çağırmak, tahmin edeceğiniz üzere epey zor. Lakin insan beyninin, hafızanın ve nöronların lisanını çözmeye çalışan bilim insanları, bunun zor da olsa mümkün olabileceğini ifade ediyor.
İlginizi çekebilir: