Bilim insanları Dünya’ya “sadece” 20 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve yaşanabilir olma ihtimali ile heyecanlandıran yeni bir ötegezegen keşfetmiş olabilir.
Bilim insanları, hayatı destekleyebilecek ve çok da uzağımızda olmayan, yeni bir ötegezegen keşfetmiş olabileceklerini düşünüyor. HD 20794 d ismi verilen bu gezegen, yalnızca 20 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Bu gezegen, kendi gezegenimizin kütlesinin altı katı bir kütleye sahip ve yıldızının yaşanabilir bölgesinde yörüngede dönüyor. Lakin bilim insanları gezegen hakkında hala birtakım bilinmeyenlerin olduğunu belirtiyor.
HD 20794 d’nin ne kadar yaşanabilir olduğunun belirlenmesi konusundaki en büyük zorluk, yörüngesinden kaynaklanıyor. Dünyamızın Güneş etrafındaki neredeyse dairesel olan yörüngesinin bilakis, bu ötegezegen eliptik bir yörüngeye sahip olduğu için yıldızından uzaklığında kayda değer değişiklikler yaşanıyor. Bu değişim, aşırı sıcaklık dalgalanmalarına neden olabilir ve bu da şartları bildiğimiz formuyla hayat için istikrarsız hale getirebilir.
Bilim insanları bunun gezegenin iklimini nasıl etkilediğini ve sıvı suyun yüzeyinde bulunabilme ihtimallerini hala inceliyor. Sıvı su olmadan, bu ötegezegenin bildiğimiz biçimiyle ömrü destekleme ihtimali çok düşük olacaktır lakin şimdi suyun varlığını (veya yokluğunu) doğrulamaktan çok uzağız.
HD 20794 d, yıllar süren titiz araştırmalar sonucunda keşfedildi. Gezegenin keşfini detaylarıyla anlatan yeni makaleye göre, Dr. Michael Cretignier, Şili’nin La Silla Gözlemevi’nden arşivlenmiş dataları incelerken 2022’de gezegenin varlığına dair ilk defa zayıf bir sinyal tespit etti. Sinyal tespit sonlarına çok yakın olduğundan ötürü, gezegeni doğrulamak için uluslararası bir araştırmacı ekibinin yirmi yıllık müşahede datalarını tahlil etmesi gerekti. Gayretleri sonunda bu ilgi alımlı gezegenin varlığını doğruladı. Bu doğrulamanın akabinde gezegen, nispi olarak Dünya’ya yakın olması sebebiyle ömrü destekleyebilecek bir ötegezegen arayışında en çok önemli adaya dönüştü.
Sadece 20 ışık yılı uzaklığıyla, bu gezegen bilinen en yakın Dünya gibi ötegezegenlerden biri. Bu, onu ötegezegen atmosferlerini incelemeyi amaçlayan gelecekteki uzay vazifeleri için birincil aday haline getiriyor. Bilim insanları, yaklaşan uzay misyonlarında fırlatılacak olanlar gibi gelişmiş teleskopların gezegenin direkt manzaralarını yakalayabileceğini ve biyolojik imzaları (yaşamın varlığını gösteren kimyasal işaretler) tespit edebileceğini umuyor.
Elbette bu noktada, bu yakınlığın göreli olduğunu bir sefer daha vurgulamamızda yarar var. 20 ışık yılı, kozmik boyutta çok uzak olmasa da, hala ışığın 20 yıl boyunca seyahat ederek ulaştığı bir ara manasına geliyor. Işığın saniyede yaklaşık 300.000 km ya da saatte yaklaşık 1 milyar kilometre süratle seyahat ettiği ve insanlık olarak ulaşabildiğimiz azamî suratın bunun karşısında ne kadar düşük olduğu düşünülürse, bu arayı bizler için hala epeyce uzak olarak tanımlamak bile cömert olacaktır.
Araştırmacılar, HD 20794 d’nin ötegezegen keşifleri için çok önemli bir test olayı olabileceğini söylüyor. Bilim insanları, bu gezegenin atmosferini, bileşimini ve iklimini inceleyerek potansiyel olarak yaşanabilir gezegenleri belirleme yollarını geliştirebilirler.